Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) Nedir?

Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası belgesi, Türkiye Gümrük Bölgesi sınırlarında gerçek ya da tüzel kişilerin minimum 3 yıldan bu yana faaliyet göstererek aldıkları belgedir. Bununla birlikte Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası, kamu kurum ve kuruluşlarına da verilmektedir. Belge adının uzun hali yerine günümüzde daha yaygın olarak YYS belgesi kullanılmaktadır. YYS belgesinin sunduğu en büyük avantajlar arasında ise şirketlerin ithal ettiği mal ve eşyaları gümrüklerden daha kısa sürede geçmesi sağlanır. Bu sayede şirketler ithal ürünleri direkt olarak ilgili gümrük bölgelerinden fabrikasına temin etme imkanı bulurken aynı şekilde ürettikleri ürünleri de direkt olarak gümrüklerden yurtdışına çıkarabiliyor. Peki, YYS belgesi nedir ve şartları nelerdir?

YYS Belgesi Nedir?

YYS belgesi sadece Gümrük Yükümlülüklerini belirli bir süre boyunca aksatmadan yerine getiren ve uluslararası lojistik ve ticaret alanında firmanın üzerine düşen tüm gereklilikleri yerine getiren firmalara verilmektedir. YYS belgesi, gümrük işlemlerinde firmalara büyük avantajlar sağlamasının yanı sıra tüm firmalara verilmemektedir. Genel olarak firmaların gümrük işlemlerinin çok daha kısa süre içerisinde gerçekleşmesini sağlayan YYS belgesi, güvenilir firmaların eşyalarının gümrüklerden kontrol edilmeden transfer edilmesini sağlamaktadır. Böylece gümrüklerde eşyaların bekleme süresi kısalarak firmaların çeşitli masraflarının azalması hedeflenmektedir.

YYS Belgesinin Avantajları Nelerdir?

YYS belgesinin firmalara sunduğu birçok farklı avantaj bulunuyor. Bu avantajlar ise genel olarak şu şekilde ifade edilebilir:

• Eksik Beyan ile Eşya Transferi: Gümrük işlemlerinde gönderilen eşyanın türüne ya da gönderim türüne bağlı olarak firmalardan çeşitli belgeler istenmektedir. Eşyaların orijinal faturası, A.TR belgesi, menşe şahadetnamesi, navlun belgesi ya da işlenmiş tarım ürünleri için analiz raporu gibi belgeler, ürün türlerine göre firmaların gümrüklere asıllarını teslim etmesi gereken belgelerdir. Ancak YYS belgesi sertifikası bulunan firmalar, belirtilen belgelerin asılları yerine kopyası ile de aynı işlemleri gerçekleştirme hakkına sahiptir. Bu sayede firmaların gümrük işlemlerinde, belirtilen belgelerin orijinallerini teslim edene kadar ürünlerinin gümrük sınırları içerisinde bekleme gibi sorunları ortadan kalkarak firmaların gümrük maliyetlerinde azalma görülmektedir.
• İthalat Vergisi Üzerinden Teminat: Gümrük kontrolü çerçevesinde, antrepoda gerçekleştirilecek olan işleme proseslerinde ya da geçici ihracat rejimleri kapsamında değerlendirilen eşyalardan teminat alınması gereken durumlarda, YYS Belgesi firmalara avantaj sunmaktadır. Normal şartlarda teminat alınması gereken durumlarda ithalat vergilerinin %1’i oranında teminat talep edilebilirken, YYS sertifikası bulunan kişi ya da firmalar %10 oranında teminat talep etme hakkına sahiptir.
• Onaylı İhracatçı Yetkisi: Onaylı ihracatçı yetkisi firmalara farklı belge ve işlemlerde düzenleme kolaylıkları sunmaktadır. A.TR belgelerinin firma tarafından yeniden düzenlenmesi için normal şartlarda vize işlemi için gümrük idarelerine başvuru yapılması gereklidir. Ancak onaylı ihracatçı yetkisi, firmaların gümrük idarelerine belge ibraz etmeden A.TR belgelerini yeniden düzenleme hakkı vermektedir. Bununla birlikte yerinde gümrükleme izni de firmalara çeşitli işlemler için zaman kazandırmaktadır. Serbest Ticaret Anlaşması yapılan ülkelerde bulunan firmalar ile gerçekleşecek olan ticaretlerde ise YYS belgesi bulunan firmaların direkt olarak fatura beyanı ya da EUR.MED faturası beyanını yeniden düzenleme hakkı bulunmaktadır. Bu şartlar genel olarak YYS belgesine sahip olan firmaların gümrük işlemlerini çok daha hızlı şekilde gerçekleştirmesine olanak sağlamaktadır.
• Eşya Teslimat Kolaylıkları: Gümrük Yönetmeliği’nin 130’uncu maddesi gereğince; petrol ve türevleri konşimento üzerinde teslim edileceği belirtilen ve konşimentonun bir nüshasına sahip olan kişiye boşaltma bölgesinde teslim edilmektedir. Ancak YYS belgesi bulunan kişiler, eşyanın temsilcisi ya da taşıyıcısı tarafından direkt olarak petrol ve türevlerini teslim alma hakkına sahiptir. Ancak YYS belgesi ile petrol ve türevlerini teslim alan kişilerin ilgili ürünlere dair konşimento belgesini en geç 90 gün içerisinde ibraz etmek zorundadır. Bu noktada YYS belgesi petrol ve türevlerinin teslim alınmasında firmaların bekleme zorunluluğunu ortadan kaldırarak zaman kazandırmaktadır.

YYS Belgesinin Dezavantajları Nelerdir?

YYS belgesi genel olarak firma ve kişilerin gümrük işlemlerinde zaman ve maddi olarak avantajlar sağlamaktadır. Ancak YYS belgesi almak isteyen kişilerin, sertifika şartlarını sağlamak için çeşitli yatırımlar yapması ve güvenlik prosedürlerini de karşılaması gerekiyor. Bu nedenle YYS belgesinin çeşitli dezavantajları da bulunuyor. YYS belgesinin dezavantajları ise genel olarak şu şekilde ifade edilebilir:

• YYS belgesi almak isteyen firmaların hem arşiv hem de muhasebe sisteminde çeşitli iyileştirmeler yapılması ve bu sistemlerin belirli standartları karşılaması gerekir. YYS belgesi için başvuru yapacak firmanın, muhasebe ve arşiv sisteminde çeşitli prosedürler bulunmalıdır. Bununla birlikte şirketin kamera sistemi ve yangın söndürme tertibatlarının da diğer firmalara kıyasla çok daha yüksek teknoloji ile üretilmiş olması gereklidir. YYS belgesi için başvuru yapacak firmalara yapılan mevcut durum analizi (GAP) sonucunda firmanın geliştirmesi gereken tüm sistemler belirlenmektedir. Yapılan analiz sonucunda gümrük idareleri tarafından firmanın hizmet verdiği sektör baz alınarak kamera sistemi, yangın söndürme cihazları, arşiv düzeni, kartlı geçiş ya da parmak okuma sistemi gibi çeşitli geliştirmeler yapması istenebilir. Bu da firmaların YYS belgesi almak için ek masraflar yapmasını gerektirir.
• YYS belgesi alınırken firmaların zorlandığı bir diğer nokta ise istenilen tüm evrakların profesyonel şekilde hazırlanmasıdır. YYS belgesi için başvuru yapılırken, firmaların 98 soruluk bir formu doldurması gereklidir. Ancak firmanın dış ticaret biriminin, form doldurma aşamasında yoğun olması ya da sorulara gereken önemi vermemesi durumunda YYS belgesinin alınma süreci de normalden çok daha uzun sürmektedir. Bu nedenle firmaların belge hazırlama noktasında gereken önemi göstermesi gereklidir.
• YYS belgesi alan firma, gümrük işlemlerinde çeşitli evrakları göstermeye gerek olmadan ya da bu belgelerin kopyalarını kullanarak da işlemlerini tamamlayabiliyor. Ancak gümrük idareleri tarafından YYS belgesi bulunan firmalar 3 yılda bir denetlenmekte ve bu süre içerisindeki tüm işlemlerin belgeleri kontrol edilmektedir. Bununla birlikte gümrük idareleri tarafından firmalara eğitim kapsamına bağlı olarak yılda bir ya da 3 yılda bir olmak üzere çeşitli eğitimler verilmektedir. Yıllık eğitimlerin hepsini ilgili personellere vermek, yıllık düzenli olarak faaliyet raporu hazırlamak ve 5 yılın sonunda YYS belgesi için alınan formun yeniden doldurulması gibi çeşitli evrak ve eğitim işleri de YYS belgesinin dezavantajları arasında sayılabilir.

YYS Belgesi Şartları

YYS belgesi için başvuru yapacak olan firma ya da kişilerin, gümrük idareleri tarafından belirlenen çeşitli şartları yerine getirmesi gereklidir. Bu şartlar genel olarak şu şekilde ifade edilebilir:

• Şirketin yönetim kurulu üyeleri ile birlikte, gümrük dış ticaretlerinde yetki sahibi olan çalışanlar ve şirket sermayesinin en az %10’una sahip olan kişilerin en az 3 yıl içerisinde kaçakçılık, rüşvet ve benzeri nedenlerden dolayı ceza almamış olması gereklidir.
• Şirkete dair vergi ya da SGK borcu bulunmamalıdır.
• Şirkete ait depo ya da yükleme ve boşaltma noktalarına izinsiz giriş ve çıkışlara izin verilmemelidir. Şirketin tüm ilgili birimlerine giriş ve çıkışların kayıt altına alınıyor olması gereklidir.
• Şirketin en az 3 yıl içerisinde yönetmelikler çerçevesinde belirtilen sayılarda gümrük cezası almamış olması gereklidir.
• Şirketin iç kontrol mekanizması bulunmalıdır.
• Şirketin bünyesindeki tüm mekanlarda yangın söndürme sistemi ve jeneratör gibi önlemler bulunmalıdır.
• Şirket bünyesinde arşiv ve arşiv görevlisi çalışmalıdır. Arşiv görevlisinin görev tanımı yapılmalı ve gerekli arşiv prosedürleri uygulanmalıdır.
• Şirketin ve personellerin gerekli dış ticaret eğitimini almış olması gereklidir.
• Şirket ve personellerin kaçakçılık ve benzeri şirketin güvenilirliğini sarsacak durumlara karşı eğitim almış olması gerekir.
• Şirketin coğrafi konumuna bağlı olarak ticareti yapılan ürünün özelliklerini olumsuz etkileyecek bir durum olmadığı, yapılan risk analizi ile kanıtlanmış olmalıdır.
• Şirketin birlikte çalıştığı tüm tedarikçilerle hizmet alımı sözleşmesi yapmış olması gerekir.

Bu ve bunun gibi aklına takılan tüm ulaşım soruların için bizimle iletişime geçebilir, ihtiyaç duyduğun bilgilere uzman ekibimiz aracılığı ile ulaşabilirsin!