Tonaj Ne Demek? – Tonaj Hesaplama

Lojistik sektöründe tonaj kelimesi firmaların sıklıkla karşısına çıkan terimlerden biridir. Taşımacılıkta, eşyaların transfer işlemlerinin gerçekleştirildiği araçların toplam kapasitesine tonaj adı verilmektedir. Ton cinsinden hesaplanan tonaj, aracın yasal olarak yapabileceği toplam taşıma kapasitesini ifade etmektedir. Taşımacılık sırasında aracın tonaj kapasitesinin aşılması gibi durumlarda ise araç sahibi ve taşımacılığı gerçekleştiren firmaya ise cezai işlem uygulanmaktadır. Bu nedenle taşımacılık sırasında aracın tonaj kapasitesi göz önüne alınarak araç içerisine yüklenen tüm eşyalar buna göre düzenlenmelidir. Peki, tonaj ne demektir ve lojistik sektöründe neden önemlidir?

Tonaj Ne Demektir?

Tonaj, bir aracın taşıyabileceği toplam yükün ton cinsinden ifade edilmiş şeklidir. Tüm taşıtların kendi motor kapasiteleri ve çeşitli kriterlerine göre belirli tonaj miktarı bulunmaktadır. Bu araçlar ile yapılan tüm yük ve eşya taşımalarında da aracın toplam tonajının aşılmaması sürücü ve taşınan eşyaların güvenliği ile birlikte yoldaki diğer araçların güvenliği için oldukça önemlidir.

Araçlar için belirlenen tonaj kapasitesi, aracın motor kapasitesi ile birlikte aracın teknik detayları baz alınarak hesaplanmaktadır. Bu nedenle tonaj kapasitesine yaklaşıldıkça aracın çekim gücü düşmekle birlikte aracın kullanımı da zorlaşır. Aracın tonaj seviyesinin aşılması gibi durumlarda ise aracın kaza yapma ya da arızalanma ihtimali de artmaktadır. Bu nedenle yurt içi ve yurt dışı tüm eşya taşıma işlemlerinde aracın tonaj kapasitesinin aşılmamasına dikkat edilmelidir. Tonaj kapasitesinin aşılması gibi durumlarda ise Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından araç ve sürücü hakkında cezai işlem uygulanmaktadır. Firmaların tonaj kapasitesini aşması hem gerçekleşebilecek kazalar ve eşya zedelenmeleri hem de uygulanan cezalar gibi farklı zararlara uğramasına neden olacaktır.

Tonaj Hesaplama

Lojistik sektöründe birbirinden farklı birçok tipte taşıt kullanılmaktadır. Taşıtların her birinin toplam motor kapasitesi ve farklı teknik detaylarına göre araçların taşıma kapasitesi ve dolayısı ile tonaj kapasitesi de değişiklik göstermektedir. Bu nedenle özellikle taşımacılık yapan firmaların, taşıma işlemi sırasında kullandığı taşıtın türüne ya da motor kapasitesine göre tonaj kapasitesini hesaplaması gereklidir.

Lojistik alanında, mal ve eşya transferlerinde en sık kullanılan araçlar tır ve kamyonlardır. Taşıma kapasitesi ve tonaj kapasitesi hesaplamaya örnek verecek olursak; standart tırlar 24 tona kadar yük taşıma hakkına sahiptir. Ancak tırın kapasitesi ve motor hacmine göre bu taşıma kapasitesi de değişmektedir. Mega tırlar ya da daha yüksek motor hacmine sahip taşıtlarda taşıma kapasitesi de 26 tona kadar çıkmaktadır. Taşımada kullanılan tırın kapasitesine göre maksimum tonaj miktarı da 40 tona kadar çıkmaktadır.

Genel olarak bakıldığında lojistik sektöründe taşımacılıkta kullanılan tüm araçların farklı tonaj kapasiteleri bulunmaktadır. Tonaj kapasiteleri, aracın üretildiği yıla, motor kapasitesine, modeline ve aracın markasına göre bile değişiklik göstermektedir. Araçların üretiminde kullanılan malzemelere göre de toplam taşıma kapasitesi değişiklik göstermektedir. Aynı uzunluk ve motor hacminde olsalar dahi daha dayanıksız malzemelerden üretilen taşıt araçların toplam taşıma kapasitesi ve tonajı, diğer taşıtlardan daha düşüktür.

Genel olarak bakıldığında lojistikte kullanılan taşıtların toplam tonaj kapasiteleri şu şekilde verilmektedir:

• Römork ve iki dingilli taşıtlar – 18 ton
• Üç dingilli taşıtlar – 25 ton
• Yarı römorklu üç dingilli taşıtlar ya da mafsallı otobüsler – 28 ton
• Dört dingilli taşıtlar – 32 ton
• Yarı römorklu dört dingilli taşıtlar – 36 ton
• Dingil ağırlığı 20 ton olan yarı römork taşıtlar – 38 ton
• Beş ve beşten daha fazla dingilli yarı römorklu ya da römorklu katarlar – 40 ton
• Konteynerli yarı römorklu taşıtlar – 44 ton

Tonaj Cezası

Yukarıda belirtilen taşıt kapasitelerinin aşılması durumunda, taşıt hakkında cezai işlem uygulanmaktadır. Ceza işlemlerinde hem eşyaların sahibi olan firmaya hem de taşıtın sahibi olan firmaya para cezası uygulanmaktadır. Eşyaların sahibi olan firma aynı zamanda taşıyıcı firma ise aynı firmaya ceza iki kez uygulanmaktadır. Ceza uygulamasının, eşyaların sahibi olan firmaya da uygulanması nedeni ile lojistik işlemlerinde firmaların birlikte çalıştığı lojistik firmasını dikkatli seçmesi gereklidir. Yapılan yük aşımları ve benzeri durumlarda, eşyanın sahibi olan firmaya da para cezası uygulanmaktadır. Peki, tonaj cezası nasıl belirlenir ve tonaj cezası ne kadardır?

Tonaj cezası hesaplanırken, aracın içerisindeki yükün toplam tonaj kapasitesini ne kadar aştığı kontrol edilmektedir. Para cezasının yanı sıra belirli durumlarda aracın trafikten men edilmesi ve yükün araçtan indirilmesi de söz konusudur. 2023 yılı için belirlenen tonaj aşım cezaları ise aşağıdaki gibidir:

• Aracın tonaj kapasitesinin en fazla %10 kadarının aşılması durumunda araca 1.223 TL para cezası uygulanmaktadır. Araç yükünün %10 kadarının aşılması halinde aracın trafiğe devam etmesine izin verilir.
• Aracın tonaj kapasitesinin %10 ile %15 kadarının aşılması durumunda araca 1.839 TL para cezası uygulanmaktadır. Araç yükünün %10 ile %15 kadarının aşılması halinde aracın trafiğe devam etmesine izin verilir.
• Aracın tonaj kapasitesinin %15 ile %20 kadarının aşılması durumunda araca 3.679 TL para cezası uygulanmaktadır. Araç yükünün %15 ile %20 kadarının aşılması halinde aracın trafiğe devam etmesine izin verilir.
• Aracın tonaj kapasitesinin %20 ile %25 kadarının aşılması durumunda araca 4.912 TL para cezası uygulanmaktadır. Araç yükünün %20 ile %25 kadarının aşılması halinde aracın trafiğe devam etmesine izin verilmez. Bu durumda aracın kontrol noktasında bekletilmesi kararı verilir ve yük seviyesi aracın trafiğe çıkmasına uygun hale gelene kadar araç bu noktada beklemeye devam eder.
• Aracın tonaj kapasitesinin %25’inden daha fazlasının aşılması durumunda araca 7.369 TL para cezası uygulanmaktadır. Araç yükünün %25’inden daha fazlasının aşılması halinde aracın trafiğe devam etmesine izin verilmez. Bu durumda da aracın kontrol noktasında bekletilmesi kararı verilir ve yük seviyesi aracın trafiğe çıkmasına uygun hale gelene kadar araç bu noktada beklemeye devam eder.

Yukarıda verilen durumlar, direkt olarak aracın tonaj kapasitesinin aşılması durumunda araca uygulanan ceza miktarlarını belirtmektedir. Bununla birlikte aracın tonaj kapasitesi aşılmamış olmasa dahi aşağıdaki durumlarda da araçlar hakkında ceza işlemi uygulanmaktadır. Bunlar ise şu şekilde ifade edilmektedir:

• Kontrol noktalarında bulunan görevlilerin sesli, ışıklı ya da işaretli şekilde yaptıkları dur ikazlarına uymadan kontrol noktasına uğramayan ya da ölçü kontrolü yapılmasına izin vermeyen araçlara 3339 TL’lik para cezası işlemi uygulanır.
• Aracın tonaj kapasitesi aşılmamış olsa bile aracın ruhsatında yer alan azami dingil ağırlığının aşılması durumunda araca 1.223 TL’lik para cezası uygulanır.
• Aracın gerekli tedbir ya da izinler almadan tehlikeli ya da zararlı maddeler taşıması halinde araca 607 TL’lik para cezası uygulanır.
• Araç içerisinde taşınan ürünlerin özel izin alınarak taşınması gereken boyut ve ağırlıkta olması halinde, gerekli izinler alınmamış ise araç sahibine ve taşıma işlemini talep eden firmaya 607 TL’lik para cezası uygulanır.
• Araç içerisinde taşınan yükün, karayoluna değmesi, sarkması ya da akması ve kayması gibi durumlarda araç hakkında 300 TL’lik para cezası uygulanır.
• Yükün yanlış yüklenmesi gibi durumlarda araç sürücüsünün görüşünün kısıtlanması ya da sürme kabiliyetinin azalması durumlarında araca 300 TL para cezası uygulanır.
• Taşıma sırasında yükün üzerine ya da araç dışında yolcu bindiren ve gabari dışında yük yükleyen araçlara ilk seferde 1.223 TL, ikinci seferde ise 2.452 TL para cezası uygulanır.

Bu ve bunun gibi aklına takılan tüm ulaşım soruların için bizimle iletişime geçebilir, ihtiyaç duyduğun bilgilere uzman ekibimiz aracılığı ile ulaşabilirsin!

Dijitalleşen Lojistikte Profesyonel Destek

Lojistik süreçlerini A’dan Z’ye dijitalleştirmeyi başaran Yolda.com’dan alacağınız profesyonel hizmet sayesinde iş hacmini hızlı bir şekilde büyütebilirsin. Karmaşık lojistik ağı işlemlerini daha sade ve anlaşılır bir sisteme dönüştürerek müşterilerine sunan Yolda.com, taşımacılık alanında hizmet veren ve hizmet alan herkese lojistik destek sağlıyor. 

Taşıyıcı tarafında ise işler daha da pratikleşiyor. İzin belgelerin hazırsa Yolda.com paneline yüklemen yeterli. Sonrasında ise dijital dünyanın aralanan kapısından Yolda.com farkıyla geçebilirsin. Sana özel panelden tüm işlemleri takip edebilir, ödemeler için tek tek uğraşmak yerine kısa sürede hesabına geçtiğiniz görebilirsin. 

Lojistik aşamaların her basamağında güvenle yol almak için Yolda.com yanında. Gönderici veya taşıyıcı olun, baştan sona her adımını dijital olarak takip edebileceğiniz güvenli sistem sayesinde herkesten bir adım önde olmanın keyfini yaşayın.