Tedarik Zinciri Esnekliği Nedir?

Tedarik Zinciri Nedir?

Tedarik Zinciri ya da lojistik ağı, mal ya da hizmetin tedarikçiden müşteriye doğru olan hareketini ifade eder. Tedarik zinciri süreci içerisindeki insanlar, örgütler, teknoloji, faaliyetler ve kaynaklar sistemlerinin tamamına verilen isimdir. Tedarik zincirleri küresel anlamdan ekonominin bel kemiğini oluşturmaktadır. Son yıllarda tedarik zincirleri birden fazla tedarikçi ve hizmet sağlayıcısının olmasından dolayı karmaşık hale gelmeye başlamıştır. Tedarik zinciri faaliyetinde bulunan küresel firmalar iş ortaklarının arasında başarılı bir şekilde denge sağlamalı, kaynak olmalıdır. İş ortakları arasında etkileşim kurma yeteneği büyük bir öneme sahip olduğundan tedarik zincirleri bu kaynağı sağlarken esnekliği göz önünde bulundurarak süreci yönetmelidir. Bir tedarik zincirinde yer alan bilgi ve ürün akışındaki sorunlar zincire olan güveni zayıflatabilir. Bu durum ise üretimde ve tedarik aşamasında gecikmeye yol açacağı için özellikle satış ve pazarlama bölümünün müşteri taleplerine cevaplarken zor durumda kalmasına sebep olabilir. Satış ve pazarlama departmanlarını müşteri karşısında zora sokar.

Tedarik Zinciri Esnekliği Nedir?

Tedarik zinciri işletmelerde önemli bir yer tutmaktadır. Tedarik zinciri ile ilgili olarak yapılan çalışmalar tedarikçinin seçim sürecinden müşteri ilişkilerine, zincir yapılarının tasarımlarından tedarik zincirinin ortaklarıyla bütünleşmeye kadar farklı pek çok boyutta ele alınması gerekmektedir. İletişim olanaklarının artması bilgiye ulaşmanın kolaylığını da beraberinde getirdiği günümüzde hem küresel ve hem yerel pazarlardaki müşterilerin istek ve beklentilerinde de değişikliği beraberinde getirmiş, pazarların yapısı eskiye nazaran daha dinamik hale gelmiştir. Tedarik zinciri yönetimi uygulamaları yaygın hale geldikçe işletmeler rekabet tehdidinin yanında bir de belirsizlik ortamı ile karşı kalmışlardır. Bu durum sadece işletmelerin kendisini etkilemekle kalmayıp tedarik zinciri içerisinde yer alan diğer işletmeleri de etkilemektedir. Bu da işletmeler arası tedarik zincirleri arası bir rekabeti beraberinde getirecektir.

Küresel dünyada dijitalleşme ile birlikte Yolda.com geliştirdiği veri analitiği ve teknolojiyi yerinde kullanımı sayesinde tedarik zinciri esnekliği konusundaki uzmanlığı ile şirketlerin lojistik operasyonlarını profesyonel olarak yerine getiriyor.

Tedarik Zinciri Esneklik Kavramı

Esneklik, zaman, maliyet ve performansta minimum düzeyde kayba uğrayarak değişimlere ve dönüşümlere uyum sağlayabilme durumu olarak tanımlanmaktadır. İşletmelerde pek çok belirsizlik kaynağı mevcuttur. Bu belirsizlikler birçok nedenden kaynaklanabilir. Esneklik de bir işletmenin bu belirsizlikleri ön görüp önlem alabilmesi ve gerçekleşecek değişimlere uyum sağlayabilmesine yönelik bir kavram olarak günümüzde önem kazanmaktadır.

Tedarik zinciri esnekliği ise her geçen gün değişen pazarlara ve müşteri isteklerine cevap verebilme, uyum sağlayabilme yeteneği olarak adlandırılmaktadır.

Rekabet düzeyini korumak, artırmak isteyen tedarik zincirleri esneklik düzeylerini her zaman geliştirmeye açık olmak durumundadırlar.

Tedarik zinciri esnekliği, operasyon sürecinde ve müşteri zaman dilimlerinde en az kesinti ile sorunlara yanıt verme ve sorunlardan kurtulma yeteneğidir. Bir işletmenin beklenmedik bir tedarik zinciri kesintisini mevcut deneyim ve yetenekleriyle ele alması tedarik zinciri esnekliği olarak tanımlanabilir. Tedarik zincirinin esnekliğinde pazardaki değişimlere uyum sağlayabilmek önemli bir rol oynamaktadır ve zincir içerisindeki aksaklıkların sistemin çökmesine yol açmasını önleyebilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç tedarik zinciri kuran işletmelerin sağlamaya çalıştığı bir özelliktir. Tedarik zincirine ortak olan tüm yapılar değişime olumlu tepki vermeli ve bu esnekliğe ortak olmalıdırlar. 

Bir tedarik zincirinde yer alan bilgi ve ürün akışındaki sorunlar zincire olan güveni zayıflatabilir. Bu durum ise üretimde ve tedarik aşamasında gecikmeye yol açacağı için özellikle satış ve pazarlama bölümünün müşteri taleplerine cevaplarken zor durumda kalmasına sebep olabilir. Satış ve pazarlama departmanlarını müşteri karşısında zora sokar.

Nesnelerin İnterneti Teknolojisi (IoT) ve Yapay Zeka

Nesnelerin interneti (IoT) teknolojisi, büyük veri, tahmine dayalı analiz ve yapay zekâ, lojistik sektörünü dönüşümler meydana getirirken; hızı, dönüşümü ve verimliliği tamamen farklı bir boyuta taşıyor. Bu da çok daha esnek tedarik zincirlerini, yani kişiselleştirilmiş müşteri gereksinimlerine seslenen tedarik zincirlerini mümkün kılıyor. Daha kısa teslimat sürelerine yönelik müşteri taleplerini karşılarken uygun maliyetli bir şekilde çalışmak da arz fazlasını azaltıyor. Depo otomasyonunda kullanılan yapay zekâ sistemleri sayesinde yanlış ürün gönderimi sorunu azaltıyor ve ürünün depodan çıkma süresini oldukça kısaltabiliyor.

Lojistik sektöründe büyük verinin analizi için kullanılan yapay zekâ ayrıca tedarik zinciri işlevlerinde tekrar eden görevleri ve süreçleri de otomatikleştiriyor ve yeni stratejik karar verme ve iş birliği biçimlerini hayata geçirmeye yardımcı oluyor.

Yapay zekâ, tahmine dayalı analizler ile müşterilerin önceki davranışlarına göre ne sipariş edebileceğini ön görebiliyor. Çeşitli tahminlerde bulunabilen algoritmalar da ürünleri erkenden hazırlayıp teslim süresini azaltabilme potansiyeline sahip oluyor.

Tedarik Zinciri Yönetimi

Mal ve hizmetin işleyişini kolaylaştırma süresi tedarik zinciri yönetimi olarak bilinmektedir. Ürün oluşturma, kaynak bulunması, üretim, dağıtım (lojistik), toplama ve izleme tedarik zincirinin parçaları arasındadır. Eğer tedarik zinciri yönetimi iyi planlanırsa üretim sürecindeki maliyetler azalır aynı zamanda üretkenlik artabilir. Tam tersi bir durum olan kötü tasarlanmış bir tedarik yönetimi ise yatırımların getirisi ve müşteri memnuniyeti açısından olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Tedarik zinciri bir domino taşı örneği vererek örneklendirilebilir. Örneğin bir doğal afet (deprem, sel vb), bir ulaşım arızası ya da bir imalat yangını domino taşlarını devirerek diğerlerinin de etkilenmesine, düşmesine sebep olabilir.

Öte yandan tedarik zincirlerini karmaşık hale getirmek tüm sistemin aksaklığa uğraması riskini artırmaktadır. Bu yüzden tedarik zincirlerindeki bağlantının bozulmaması ve sistemin aksaklığa uğramaması gerekir.

İnsan, süreç ve teknoloji güçlü bir tedarik sürecinin en önemli unsurlarıdır. Günümüzde artık tedarik zinciri esnekliği sadece risk yönetimi anlamına gelmemektedir. Artık kesintiler ve aksaklıklarla başa çıkabilmenin, riski yönetebilmenin ve bunlardan kâr etmek için rakiplerden daha iyi konumlanmayı gerektirdiği bilinmektedir. Global şirketler tedarik ağlarını genişletirken esneklik ve verimlilik arasında bir denge kurmak durumundadır. Aksi takdirde bir tedarik zinciri ne kadar esnek hale gelirse o kadar karmaşık hale gelmesi riski de söz konusu olmaktadır.

Tedarik Zinciri Esnekliği Neden Önemlidir?

Tedarik zinciri esnekliğinde çeviklik anlayışı önemli konuların başında gelmektedir. Hızlı çözüm oluşturmaya odaklanmaktadır. Geleneksel tedarik zincirlerinde teslimatlar uzun zaman almakta ve bu nedenle de teslimatı tahmin odaklı olmaktadır. Çevik tedarik zincirleri ise daha kısa zamanda teslimatları gerçekleştirmekte ve talep odaklı olmayı amaçlamaktadır.