Sevk İrsaliyesinde Bulunması Gereken Bilgiler

Satın alma işlemleri sırasında kullanılan belgeler, alıcı ile satıcı arasındaki ticaretin sürdürülmesi için önemlidir. Satılan bir malın iş çıkış noktasından gideceği adrese göre düzenlenen belgeye sevk irsaliyesi denir. Malın kime ait olduğu, içeriği ve birim miktarı gibi bilgiler sevk irsaliyesi ile kayıt altına alınır. İrsaliyenin düzenleme mecburiyeti alıcı tarafından yapılabildiği gibi satıcı da bu belgeyi hazırlayabilir. Sevk edilen mal eğer bir aracı tarafından gerçekleşiyorsa irsaliye firma tarafından düzenlenir. İade ve diğer durumlarda irsaliye düzenleme yetkileri değişiklik gösterebilir. Sevk irsaliyesinde bulunması gereken bilgiler şu şekilde sıralanır;

• Sevk İrsaliyesi ibaresi
• Müşterinin adı soyadı, unvanı, vergi ve hesap numarası, adresi
• Noter tasdik mühür şerhi
• Gönderime konu olan malın cinsi ve birimi 
• İrsaliyeyi düzenleyenin adı soyadı, iş adresi, vergi ve hesap numarası 
• Malın teslim edileceği tarih
• İrsaliye numarası
• İrsaliyeyi düzenleyenin ve malı teslim eden kişinin imzaları.

Ayrıca irsaliyenin içeriğinde malın miktarı ve cinsinin yazılacağı bölümler bulunur. Maliye Bakanlığı tarafından klişe ve noter imzalı mühür de irsaliyede olması gereken bilgiler arasında yer alır. Sevk İrsaliyesi düzenlemelerinde ürünlerin faturasının, 7 iş günü içerisinde kesilmesi de gerekir. Düzenlenmeyen ya da eksik kalan irsaliyelerin her biri için ayrı ceza kesilir. Üç nüsha olarak düzenlenen irsaliyenin nakil olan araç içerisinde bulunması gerekir. 

Sevk İrsaliyesi Nasıl Doldurulur?

Ürün satışını gerçekleştirdikten sonra içeriğin belirtildiği bir makbuz niteliği taşıyan sevk irsaliyesinin doldurulması konusunda bazı detaylara dikkat edilir. Düzenleme sırasında bazı bilgilerin eksik ya da yetersiz olması durumunda irsaliye geçerliliğini kaybeder. İrsaliye üzerinde malın gönderileceği yerin adres ve diğer bilgilerinin bulunması zorunludur. İrsaliyenin düzenlenmesi satıcı tarafından yapılırsa nakliye sırasında taşıma işlemini yapan alıcının sorumluluğu olmaz. Herhangi bir ceza durumunda mesuliyet satıcıya aittir. Taşıma sırasında irsaliyenin mutlaka taşıyanın yanında olması gerekir. İbare ve adres bildikleri gibi alanların eksiksiz olarak dolu olması gerekir. Ayrıca Maliye Bakanlığı tarafından kaşe ve imzası olmayan irsaliyeler geçerliliğini kaybeder. Gönderimi yapılan ürünler hakkında detaylı bilgilerin yer alacağı irsaliyede, adres ve unvan kısımlarını doldurmak mecburidir. Düzenleyen ve alıcı kısımları eksiksiz olan irsaliye, ürünün taşınacağı araç içerisinde mutlaka bulunmalıdır. İrsaliye numarası ve teslim tarihleri belge üzerindeki ilgili alanlara yazılır. Ticari ürünlerin alış ve satışının yanı sıra firmalar arasındaki transferler için de kullanılan irsaliye, mali onayı olan resmi bir belge niteliğindedir. Ürünleri taşıyan kişilerin bulundurması gereken evrak satış sonrasında alıcı da kalır. Olabilecek denetimler için taşıma sırasında eksiksiz olan belgenin araç içerisinde üç nüsha olarak bulunması gerekir. Ödeme bilgileri ve satılan malın türevinin yer aldığı resmi onaylı belge, malın dolaşımının yapılabilmesi için düzenlenir. E-ticaret yapan firmalar için gereken belge, taşınma ve teslimat aşamalarının kontrolü açısından son derece önemlidir. 

Mid Kodu Nedir?

Tekstil ve hazır giyim işleri ile uğraşan firmaların her bir ürün için farklı menşe girme zorunluluğu vardır. ABD gümrük mevzuatlarının kurallarına göre üretici kimlik bilgilerinin yer aldığı ve Mid kodu olarak kısaltılan terimin kullanımı gereklidir. Menşe için kullanılan kod içerisinde, firmanın ad ve adres bilgileri bulunur. Tekstil ve hazır giyim sektöründe menşe işlemleri ürün bazında gerçekleştirilir. Her ürün farklı menşe üzerinden işleme tabi tutulduğundan değişik kimliklerle kaydedilir. Ülkeler için iki harfli olarak tanımlan menşe bilgilerinde uluslararası standart kimlikler kullanılır. İSO ‘da belirlenen kodlara göre oluşturulan menşenin kullanımında, birden fazla ürün girişi olanlarda farklı işlem uygulanır. Birden fazla üretici tarafından tek elden yapılan  gönderimlerde aynı ithalat üzerinden giriş yapılacaksa her ürünün ayrı ayrı tanımlanması gerekir. Üretici firma tarafından oluşturulan Mid kodunda en fazla 15 karakter olabilir. Öncelikle Mid numarasını girdikten sonra sırasıyla ülke kodu, firma isminin ilk iki kelimesinin üç harfi, adreste bulunan en büyük sayının ilk dört rakamı ve adres şehrinin ilk üç harfi tablo üzerine yazılır. Adres üzerinde birden fazla sayı olması durumunda küçük olan sayı baz alınır. Mid kodunun doğru ve eksiksiz olarak düzenlenmesi, ithalat ve ihracat sırasındaki aksaklıkların önüne geçerek malların doğru zamanda ulaşmasını destekler. 

Üretici Kimliği Nedir?

Tekstil ihracatı gerçekleştiren firmaların edinmesi gereken belgeler arasında üretici kimliği yer alır. Bu kimliğin oluşturulması için üretici ve tedarikçi bilgilerinin tam olarak bilinmesi gerekir. İşletme bilgileri ve posta adreslerine göre düzenlenen kimlikler, ülke girişlerinde sorgulanır. Her bir ürün için farklı menşe gerekliliği olması, üreticilere bu kimlikleri edinme konusunda zorunlu bırakır. Hem karayolu hem de deniz yolu üzerinden yapılan ihracatlarda geçerli olan kimlikler, gönderilen ürünler hakkında detaylı bilgiler içerir. Bakanlıklar tarafından onaylanan kimlik, tekstil sektöründe parça başı işlemler için kullanılır. Hazır giyim sektöründe aktif olarak ihracat gerçekleştiren firmalar tarafından dile getirilen üretici kimliği nedir, sorusu bu şekilde cevaplanır. Tedariği gerçekleştiren firmanın ürün hakkında tam ve doğru bilgiler vermesi, ihracat ve ithalat sırasındaki işleyişin gerçekleşmesine katkı sağlar. İşletmelerin tam adlarının olması ihracat sırasındaki işlemlerin daha rahat yapılmasına katkı sağlar. ABD’ye yapılan ithalatlarda geçerli olan üretici kimliği oluşturmak için bilgilerin aşama aşama girilmesi gerekir. Örneğin Birleşik Krallık için GB kodu kullanılırken Almanya için DE, Türkiye de ise TR kodu geçerli olur. Ülke, üretici, adres ve şehir isimlerinin belli harflerinin girildiği belge ile gerçek firmalar arasındaki prosedürler uygulanır. Üretici kimlik belgesinin olmaması ya da eksik kalması durumunda ürünler taşımaya uygun olarak kabul edilmez. Bazı durumlara cezai işlemler uygulanarak firmalara yaptırım zorunluluğu getirilir. İthalatçılara menşe düzenlemeleri konusunda daha hassaslık getiren kimlikler, yeni düzenlemelerle işlevsel bir hal alır. 

Üretici Kimliği Nasıl Alınır?

Başka ülkelerden eşya satın alımında gerçekleşen İthalatta üretici kimlikleri önemli bir yer teşkil eder. Gümrük mevzuatlarına göre serbest dolaşıma giriş yöntemi olan modellerde belli başlı kurallar hakimdir. Ürünlerin geldiği ve üretildiği ülkelerin menşe bilgilerinin yer aldığı belgelerin olduğu kimlikler yoluyla ithalat gerçekleşir. Ülkemizde bağlı bulunulan odalar tarafından düzenlenen belgelerin, bazı durumlarda mahalli konsoloslukların onayından geçmesini istenir. Gümrük idarelerine ibraz edilmesi gereken üretici kimliği belgesi, üç nüsha olarak yapılır. A, B ve C nüshaları arasından C olanı ticaret odasında kalır. Diğer iki nüsha ihracatçı firmaya verilir. Türkiye üzerinden yapılan ithalatlarda istenen kimlik belgeleri, diğer ülkeler için farklı onay ve prosedürlerden geçebilir. Her ülke kendi ithalat ve ihracat kapsamında farklı evrak ve belge istedikleri için bu kimliklerin oluşması son derece önemli bir detaydır. Üretici firma ve ürünlerinin menşesi hakkındaki detayların yer aldığı kimlikler, onaylı olduğundan AB standartlarına uygundur. İthalatçı firmanın tüm ülkelerle aktif olarak çalışmasını sağlayan kimlik, doğru ve eksiksiz olarak düzenlenir. Bağlı bulunulan ülkenin kodlarının yer aldığı belge ülkelerin ve ürünlerin kısaltılmış isimleriyle doldurulur. Standart bilgilerin dışında alıcı ve satıcının detaylandırıldığı kimlikler üreticilerin daha aktif bir ithalat-ihracat süreci geçirmesine katkıda bulunur. Malların dolaşım süreçlerindeki yolculuklarında önemli olan tüm belgeler, yoğun ihracat yapan firmaların seri çalışmasına katkı sağlar. Taşınma ve teslim sürelerinin yer aldığı belgeler, menşenin bilinir olmasına katkıda bulunur.