Lojistikte Raporlama ve Analiz, Veriyle Doğru Kararlar Almak

Lojistik, günümüzde yerleşmiş modern iş anlayışında oldukça önemli bir rol oynar ve lojistik alanındaki operasyonların daha başarılı olması için bu operasyon kararlarının verilere dayanarak verilmesi de kritik bir önem arz eder. 

Lojistikte Verinin Önemi ve Toplanması

Lojistik terimi bir ürünün tedarik zinciri boyunca taşınmasını sağlayan süreci ifade etmek için kullanılır. Bahsi geçen ürünlerin doğru ve verimli biçimde taşınması için verilerin doğru toplanması ve analizinin de doğru yapılması gerekir. Başarılı bir lojistik yönetimi için gereken veriler, sadece firmaların rakipleri üzerinde avantaj kazanmasına yardım etmekle kalmaz, toplam maliyeti düşürmek, zaman kazandırmak, genel verimliliği artırmak ve müşteri memnuniyetini maksimize etmek gibi başka avantajlar da sağlar. Verinin önemi şu şekilde ifade edilebilir. Lojistik alanındaki görevli ve yöneticilerin her gün karar vermesi gereken envanter yönetimi, ürünlerin taşımasının planlanması, rotaların belirlenmesi ve optimizasyonu, depolama ve dağıtım gibi çokça konu bulunur ve doğru şekilde toplanmış ve analizi yapılmış güncel veri bu günlük problemlerin çözümünü yöneticiler açısından kolaylaştırır ve neredeyse otomasyon haline getirir. Veriler ek olarak işletmelerin kendi performanslarına dair kendilerini kritik etmelerine ve gelişme göstermek istedikleri alanlarda gelişme göstermelerine birinci elden yardımcı olur. Eksik yönlerini geliştiren bahsi geçen işletmeler, bu şekilde verilerin doğru kullanımıyla lojistik sektöründe barınmayı sürdürebilir. 

Veri toplama ise çoğunlukla otomasyon haline gelmiş sistemlerle gerçekleştirilir. Kullanılan teknolojik araç gereçler, aşağıda olduğu gibi ifade edilebilir:

• Sensörler ve IoT:

Veri toplamak için kullanılan bu sensörler ve IoT olarak adlandırılan Nesnelerin İnterneti araçları, ürünlerin konum, sıcaklık, nem gibi değerli parametrelerini izlemek ve buradan gelecek verilerin güvenli depolama, kullanım ve taşınmalarını sağlar.

• GPS ve Takip Sistemleri:

Lojistik alanının birincil faktörü olan araçlara entegre edilmiş GPS ve araç takip sistemleri ile birlikte taşıma gerçekleştiren araçların rotalarının optimize edilmesi, müşterinin teslimatlarını izleyebilmesi ve yöneticinin rotaya dair verimliliği artırıcı ek kararlar verebilmesine yardımcı olunur.

• Barkod ve RFID

Ürünlerde bulunan barkodlar ve RFID yani kimlik gibi kullanılan etiketler, envanter yönetimi ve stokların takibinde yöneticileri yükten kurtarır ve bu teknolojiler sayesinde envanter hataları minimize edilir.

Etkili Raporlama Teknikleri ve Araçları

Doğru verilerin toplanması ve analizi kadar bu verileri doğru kullanabilmek için raporlama da lojistikte önemli bir yer kaplar. İşletmelerin maliyetlerini düşürmesine ve işlemlerini optimize etmesini sağlayan verilerin doğru şekilde raporlanması için doğru raporlama teknikleri ve araçlarının kullanımı gereklidir. Doğru araçların kullanımıyla doğru raporlama yapılabilir ve müşteri memnuniyetinin de bu orantıda arttığı görülebilir. Etkili raporlama teknikleri adına örnek verilmesi gerekirse şu teknikler örnek verilebilir:

• Görselleştirme: Toplanan veriler, sadece veri dökümü olarak sunulduğunda işe ve lojistiğe hakim biri için bile zorlayıcı ve sıkıcı hale gelebilir ancak grafikler, tablolar ve grafikler gibi görsel araçlar kullanılarak verilerin görselleştirilmesi, zorlayıcı ve sıkıcılıktan öteye geçer ve karmaşıklıktan uzak olur. Oldukça basit şekilde anlaşılan verilerin bu şekilde sunumu, yöneticilerin daha hızlı ve daha doğru karar verebilmelerine yardımcı olur, kısaca görselleştirme zamandan tasarrufu ve verimliliği sağlar da denebilir. 
• Özet Tablolar: Özet tablolar, genelde anahtar veriler için kullanılır. Süreçlerin özünde bulunan anahtar verilerin özet tablolar halinde yöneticilere sunulması, yöneticilerin önemli olarak gördüğü verilerin hemen görülmesini ve anlaşılmasını sağlar. Özet tablolar da görselleştirme gibi zaman tasarrufu ve verimlilik sağlar denebilir.
• Zaman Serileri Analizi: Diğer teknikler de göz önüne alındığında lojistikte zamanın oldukça önemli bir faktör olduğu rahatça anlaşılabilir. Zaman serileri analizi de zaman dilimleri içerisindeki verilerde oluşan değişimleri anlamak için kullanılır. Zaman etkeni değiştikçe ortaya çıkacak talepler tahmin edilebilir, envanter yönetimi gibi alanlarda bu teknik çok verimli ve etkili kullanılabilir.

Etkili Raporlama Araçları ise şu şekilde listelenebilir:

• İş Zekası Yazılımları (BI): Business Intelligence olarak da adlandırılan iş zekası yazılımları, firmaların veri analizi ve raporlama işlemlerinde daha da kolay hareket etmesini ve farklı kaynaklardan toplanan verileri görselleştirmeyi, bu verilerle de özel raporlar oluşturulmasını işletmelere vaat eder. Veri toplama ve raporlama araçlarını bir arada bulunduran İş Zekası yazılımlarının varlığı da günümüzde çoğu firmayı veri kullanımı konusunda rahatlatır.
• Dashboard (Kontrol Panelleri): Dashboard terimi ile ifade edilen kontrol panelleri yöneticiler tarafından sıklıkla kullanılır ve onların görmesi için özelleştirilmiş raporların oluşumunu ve gösterimini kolaylaştırır. Anlık bir görünüm sunan kontrol panelleri, envanter durumu, teslimatlar ve diğer önemli parametrelerin bilgisini hızlıca ilgiliye verir.

Veri Analiziyle Öngörülebilirlik ve Risk Yönetimi

Veri analizi ve raporlamanın lojistik yönetiminde birincil faydası, işletmelerin gelecekte yaşanabilecek olaylara dair öngörü ve risk yönetimi yeteneği kazandırması olacaktır. Öngörü ya da öngörülebilirlik, lojistik operasyonlarda kaynakların maksimize edilerek kullanılmasına, operasyonun olabildikçe verimli ve optimize şekilde hayata geçirilmesine yardımcı olur. Veri analizi öngörülebilirliğin yanı sıra firmalara kazandırdığı risk yönetimi yeteneğiyle de işletmelerin potansiyel tehlikeleri tespit edebilmesini ve bu tehlikeleri etkisiz hale getirecek önlemlerle kriz dönemlerine daha iyi biçimde hazır olabilmesini sağlar. Öngörülebilirlik ile geleceğe dair talep tahminleri, envanter yönetimi ve rota optimizasyonu yapılabilir. Geçmiş satış verilerinin ve trendlerinin kullanılarak oluşturulan talep tahminleri, beklenmedik talep artış ve azalış ihtimallerini projeksiyondan kaldırır ve işletmelerin bu durumlara hazır olmasını sağlar. Envanter yönetimini de bu trendlere göre yapan işletmeler, geleceğe dair öngördüğü biçimde rotalarını yani yol güzergahlarını da optimize edebilir. Ön görülen olası bir tehlike durumunda ise oluşturulan risk yönetimi planlarıyla krizle karşı karşıya kalma ihtimali yok olur ve işletmeler beklediklerini ötesinde zararla karşılaşmazlar.

Lojistikte Raporlama Hakkında Bilmeniz Gerekenler ve Sıkça Sorulan Sorular

Lojistiğin 7 doğrusu nedir?

Lojistiğin 7 doğrusu, doğru ürün, doğru miktar, doğru kalite, doğru yer, doğru zaman, doğru maliyet ve doğru biçim olarak ifade edilir.

Lojistik aşamaları nelerdir? Lojistik operasyon süreçleri nelerdir?

Lojistik aşamaları, kısaca sipariş ve talep yönetimi, envanter yönetimi, rota planlaması, depolama ve dağıtım, taşıma, sevkiyat ve ürün tesliminden itibaren müşteri hizmetleri çalışmaları ve iade yönetimidir. Yani ilk olarak sipariş alınır, envanterde bulunur, ürünün gidecek rotası planlanır ve belirlenir. Ardından depodan alınan ve dağıtıma çıkan ürün, taşınma ve sevkiyat sürecinden sonra teslim edilir. Tesliminden itibaren olası bir şikayet veya iade durumunda tekrardan lojistik hizmetler devreye girer.

gönderilmesi için kullanılır.

Günümüzde lojistiğin kazandığı önem ve bunun nedenleri nelerdir?

Globalleşen dünyada ticaret firmalarının birincil amacının lojistik ağlarını genişletmesinini birinci sebebi ticaretin ve internet üzerinden alışverişin popülerleşmesi olarak görülebilir. Artan müşteri beklentileri ve teknolojinin gelişmesi de sebep olarak gösterilebilir.

İşletme lojistiği Nedir?

İşletme lojistiği, işletmelerin lojistik operasyonlarının yönetim ve optimizasyonu sürecini ifade eder.