Gümrük Vergisi Hesaplama İpuçları

Gümrük vergisi, ilgili mevzuatlar çerçevesinde ithalat ya da ihracat işlemlerinde eşyaya uygulanan vergilerin tümünü içermektedir. Eşyaların Türkiye’ye girişi ya da Türkiye’den çıkışı sırasında Gümrük idareleri tarafından uygulanan vergi işlemleri, yine buradan çeşitli yollar ile tahsil edilmektedir. Gümrük vergileri, eşyanın piyasa bedeli, taşıma ücreti (navlun) ve sigorta bedelleri gibi farklı kriterler göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. Gümrük vergisi hesaplama yapılırken bu kriterler göz önünde bulundurulmalıdır. Peki, gümrük vergisi nedir ve nasıl hesaplanır?

Gümrük Vergisi Nedir?

Gümrük vergisi, ülkemizde Gümrük idareleri tarafından Türkiye’den çıkan ya da Türkiye’ye giren neredeyse tüm ürünlere uygulanmaktadır. Bu vergiler, çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak, eşyanın türüne göre farklı oranlar ile hesaplanmaktadır. Gümrük vergisinin maliyeti hesaplanırken, eşyanın günümüzdeki piyasa bedeli, gümrük idareleri tarafından belirlenerek vergi hesaplamasında kullanılmaktadır. Buna ek olarak eşyanın taşıma bedeli ve sigorta bedeli de gümrük vergisi hesaplamalarında kullanılır.

Gümrük vergileri hesaplanırken, çeşitli ürünlere uygulanan farklı vergi oranları göz önünde bulundurulmalıdır. Gümrük vergileri, genel olarak bakıldığında eşyanın bedeline göre sınıflandırılır. Eşya bedeli 1.500 Euro’yu geçmeyen ve kişisel kullanım ya da kitap ve benzeri basılı yayın eşyaları için aşağıda verilen gümrük vergileri uygulanmaktadır:

• Kitap ya da benzeri basılı yayın eşyaları için uygulanan vergi oranı %0’dır. Bu eşyalardan gümrük geçişlerinde vergi alınmaz.
• Avrupa Birliği’ne üye olan ülkelerden gönderilen ya da direkt olarak bu ülkelere gönderilecek olan eşyalar için vergi oranı %18’dir.
• Avrupa Birliği’ne üye olmayan ülkelerden gönderilen ya da direkt olarak bu ülkelere gönderilecek olan eşyalar için vergi oranı %20’dir.
• Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli ve listede yer alan eşyalara, yukarıda belirtilen vergi oranlarına ek olarak %20 oranında bir vergi daha eklenmektedir. Bu eşyaların vergi hesaplanmasında yukarıdaki şartlara ek olarak %20 oranında gümrük vergisi daha tahsis edilmektedir.

Gümrük Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Özellikle uluslararası ticaret sektörüne yeni giriş yapan firmaların en büyük sorularından bir tanesi de ‘’Gümrük vergisi nasıl hesaplanır?’’ sorusudur. Gümrük vergisi hesaplanırken yukarıda verilen şartlar göz önünde bulundurulmaktadır. Bu oranlar hesaplanırken ithal ya da ihraç edilecek olan eşyanın günümüzdeki piyasa bedeli, taşıma bedeli ve sigorta bedeli gibi birçok maliyet göz önünde bulundurulmaktadır.

AB ülkelerinden direkt olarak Türkiye’ye gelen ürünlere gümrüklerde %18, diğer ülkelerden gelen ürünler için ise %20 gümrük vergisi uygulanmaktadır. Kitap ya da diğer basılı yayın eşyaları için ise vergi uygulaması bulunmamaktadır. Bu vergi oranları, eşya bedeli 1.500 Euro’dan düşük olan ve yolcuların kendileri ile birlikte getirdiği eşyalar için de geçerlidir. Posta yolu ya da hızlı kargo ile yapılan taşımacılıklarda da bu vergi oranları kullanılmaktadır.

Eşya bedelinin 1.500 Euro’yu aşması halinde ise günümüzde yürürlükte bulunan ithalat vergileri için kullanılan oranlar kullanılmaktadır. Eşya bedelinin belirlenmesi için Gümrük idarelerine satış fişi, fatura ya da eşya bedelinin ödendiğini gösteren diğer belgeler ibraz edilmektedir. Eşya bedelinin kanıtlanması için herhangi bir belge ibraz edilmemesi durumunda ise eşya Gümrük idareleri tarafından incelenmekte ve bunun ardından idare tarafından eşya bedeli belirlenmektedir. Vergi uygulamaları ise bu eşya bedelleri üzerinden uygulanmaktadır.

1.500 Euro’nun altındaki taşımalarda, eşyaların bu kategoride değerlendirilebilmesi için çeşitli şartları da yerine getirmiş olması gereklidir. Bu şartlar genel olarak 3 farklı şekilde ifade edilmektedir. Bunlar:

• Gümrüklerden geçirilecek olan eşyanın ticari bir amaç ile getirilmemesi ve miktarının ticari amaç arz etmemesi gereklidir. Türkiye’de satılabilecek kadar çok miktarda getirilen eşyaların bedeli 1.500 Euro’dan düşük olsa bile bu eşyalar bu kategoride değerlendirilmez, bunun yerine GTIP numarası üzerinden belirlenen gümrük vergileri uygulanır.
• Yurtdışından ülkeye giriş yapan yolcuların eşyayı direkt olarak yanında taşıması ya da eşyaların hızlı kargo veya posta ile yabancı bir ülkeden getirilmiş olması gereklidir. Gemi ve tır gibi taşıma araçları ile ülkeye getirilen ürünler, ürün bedeline bakılmadan GTIP numarası üzerinden gümrük vergisine tabii tutulmaktadır.
• Yolcuların beraberinde ülkeye getirdiği ya da posta veya hızlı kargo ile gelen eşyaların maksimum 30 kilogram ağırlıkta olması gereklidir. Bu taşıma limitini geçen eşyalar da 1.500 Euro limitinde değerlendirilmez, bunun yerine GTIP numarası üzerinden gümrük vergisi uygulanır. Ancak diplomatik amaçlarla getirilen eşyalarda ağırlık sınırına dikkat edilmemektedir.

İthalat Gümrük Vergisi Hesaplama

Gümrük vergisi ithalat ve ihracat işlemlerinde, eşyalara uygulanan ek maliyetler olarak ifade edilmektedir. Vergiler, direkt olarak eşya bedeli ve farklı kriterler göz önünde bulundurularak Gümrük idareleri tarafından belirlenmektedir. İthalat gümrük vergisi hesaplama işlemleri de bu noktada ticaret yapacak olan firmalar için oldukça önemlidir. Hesaplamalar için kullanılabilecek çeşitli uygulama ve programlar bulunabileceği gibi aynı zamanda ithalat için kullanacağınız eşyaya göre gümrük vergisini kendiniz de uygulayabilirsiniz.

İthalat gümrük vergisi hesaplama işlemleri, Gümrük Vergisi Matrahı kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Gümrük Vergisi Matrahı, ithal edilecek olan eşyanın CIF bedeli göz önüne alınarak hesaplanmaktadır. GTİP karşılığı belirtilen eşyaların gümrük vergisi oranları da bu şekilde belirlenmektedir. İthalatı gerçekleştirilecek olan eşyanın CIF bedelinin hesaplanması ise eşyanın piyasa değeri, eşyanın sigorta bedeli ve toplam taşımacılık ücretinin toplamı alınarak hesaplanmaktadır.

Eşyaya uygulanan net gümrük bedellerinin ortaya çıkması için, eşyanın GTIP numarasına göre eşyaya uygulanacak olan gümrük vergisinin bilinmesi gereklidir. Net gümrük vergisini tespit etmek için öncelikle eşyanın CIF bedeli belirlenmelidir. CIF bedeli için yukarıda verilen hesaplama yönteminin kullanılması yeterlidir. Bunun ardından eşyaya uygulanacak gümrük vergisi oranı, CIF bedeli ile çarpılarak net gümrük vergisi elde edilmektedir. Gümrük vergisine ek olarak eşyaların gümrüklerden geçişlerinde ordino ve ardiye masrafları gibi ek masraflar da oluşabilir.

İhracat Gümrük Vergisi Hesaplama

Uluslararası ticaret işlemlerinde ithalatta ödenen vergilerin yanı sıra ihracatta da çeşitli gümrük vergileri uygulanmaktadır. İhracat gümrük vergisi hesaplama ile siz de firmanızın ihracatta kullanacağı eşyalara uygulanacak olan vergileri önceden hesaplayabilirsiniz. Böylece ticaretini yapacağınız tüm eşyalara uygulanan vergileri önceden hesaplayarak firmanızın toplam vergi ve taşımacılık giderlerini önceden belirleyebilirsiniz.

İhracat işlemlerinde uygulanan vergiler genel olarak eşyaların toplam piyasa bedelleri baz alınarak çeşitli kategorilere ayrılmaktadır. Tüm ihracat işlemlerinde, eşyaların CIF bedeli hesaplanırken eşya bedeli kullanılmaktadır. Eşya bedelinin toplam TL bedeli ile toplam sigorta bedeli ve navlun bedeli toplanarak CIF bedeli elde edilmektedir. Yukarıda daha önceden belirtilen 1.500 Euro ve daha düşük seviyelerdeki eşya bedelleri için uygulanan gümrük vergileri ise direkt olarak eşya için hesaplanan CIF bedeli ile çarpılarak ihracat gümrük vergisinin maliyeti hesaplanmaktadır. Eşya bedelinin 1.500 Euro’dan daha yüksek olması durumunda ise Gümrük idareleri tarafından GTIP numaralarına göre her bir eşya ve yük grubuna göre uygulanan vergi oranları göz önüne alınmalıdır. GTIP numarası üzerinden yapılan sorgulama ile birlikte ihracatı gerçekleştirilecek olan eşyaya uygulanan toplam vergi hesaplanmaktadır. GTIP numarası üzerinden yapılacak sorgulama ile eşyanın gümrük vergisi oranına ulaşabilir ve bu vergi oranını CIF bedeli ile çarparak mevcut net gümrük vergisini hesaplayabilirsiniz.

Bu ve bunun gibi konularda aklına takılan tüm ulaşım soruların için bizimle iletişime geçebilir, ihtiyaç duyduğun bilgilere uzman ekibimiz aracılığı ile ulaşabilirsin!