Yolda Logo
Login
Geri Dön
Lojistik Rehberi

Gümrük Tarifesi Nedir? Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Yolda Yolda 21 Ara 2021, 8 dk okuma süresi
Gümrük Tarifesi Nedir? Hakkında Bilinmesi Gerekenler

En genel anlamda ifade edilecek olursa gümrük tarifeleri, dış ekonomi ve dış ticaret politikasında en çok kullanılan araçlar arasında yer almaktadır. Gümrük tarifelerinde gümrük ifadesi, mal ve eşyaların gümrük sınırını geçmesi sırasında ödenmesi gereken vergi ve harçlar olarak ifade edilmektedir. Buradaki tarife ise uluslararası ticaret işlemine tabii tutulan tüm mal ve eşyalara uygulanan vergi oranlarını belirleyen listeyi ifade etmektedir. Gümrük tarifeleri ile ilgili bilinmesi gereken farklı birçok ifade de bulunmaktadır. Gümrük tarife cetveli, uygulanması gereken vergi oranlarını belirlerken, gümrük tarife kodları ise hangi malın hangi vergi türünden ve oranına tabii tutulacağını daha kolay takip etmek için kullanılmaktadır. Gümrük tarifeleri ile ilgili bilinmesi gereken temel detaylar ise aşağıdaki gibi verilebilir.

Gümrük Tarife Pozisyonu Nedir?

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu olarak da adlandırılan GTİP, Türkiye’de genellikle tarife cetvelinin yerine kullanılmaktadır. Genel olarak bakıldığında GTİP, 12 haneli kod sistemine verilen isimdir. Bu kod dünya genelinde HS Code, Customs Tariff ve Harmonized System gibi farklı isimlerle de anılmaktadır.

Dünya genelinde her ülkenin farklı gümrük tarifeleri bulunmaktadır. Ancak tüm bu tarifelerin ortak ismi Armonize Sistem Nomankaltürü olarak (AS) olarak ifade edilmektedir. Bu nomanklatür, uluslararası ticaret işlemine tabii tutulan tüm mal ve eşyaların sistematik olarak numaralandırılmasını sağlamaktadır. Kullanılan bu armonize sistem, tüm ülkelerin gümrük tarifelerini evrensel bir boyuta taşımak için oldukça önemlidir. 6 haneli kodlandırma sistemini temel alan armonize sistem bu sayede uluslararası ticaret istatistiklerini belirli bir düzende ele almaktadır. 

Uluslararası ticarete konu olan tüm mal ve eşyalar, belirli bir mantık ve sistematik çerçevesinde kodlanmaktadır. Bu kodların tamamına ise armonize sistem adı verilmektedir. Her ülkenin farklı gümrük tarife pozisyonu bulunsa da gümrüklerde yapılan tüm kodlama işlemleri de bu kodlama sistematiği çerçevesinde uygulanmakta ve kayıt altına alınmaktadır. Eşyalar gümrüklere giriş ve çıkışlarda direkt olarak bu kodlar üzerinden işlem görmekte ve vergilendirilmektedir. Armonize sistem ile kodlamanın en büyük avantajı ise uluslararası ticaret işlemlerini tek bir evrensel dile üzerinden gerçekleştirmektir. 

Armonize sistem kodu, uluslararası ticaret işlemine tabii olan mal ve eşyaların kimlik numarası olarak da kabul edilebilir. Buna karşın Gümrük tarife pozisyonu sadece ülkemiz gümrüklerinde kullanılmaktadır. Toplamda 12 haneli olan gümrük tarife pozisyonunun ilk 6 hanesi uluslararası alanda kullanılan armonize sisteme göre numaralandırılmaktadır. Kodun geriye kalan 6 hanesi ise sadece ülkemizde geçerlidir. Bununla birlikte tüm mal ve eşyaların kendine ait bir GTİP kodu bulunmaktadır.

Gümrük Tarife Cetveli

Gümrük Tarife Cetveli, ülkemiz sınırları içerisinde Dünya Gümrük Örgütü kapsamında değerlendirilen tüm mal ve eşyaların sınıflandırılması için kullanılmaktadır. Gümrük Tarife Cetveli, 1958 yılında yürürlüğe girmiş ve Dünya Gümrük Örgütü’ne üye olan tüm ülkelerin gümrük işlemlerinin belirli bir şablona göre izlenmesini sağlamaktadır. Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi çerçevesinde düzenlenen kodlama sistemi, ülkemizde de her yıl Bakanlar kurulu tarafından yenilenmekte ve Türk gümrük Tarife Cetveli Hakkında Kanun’a göre yeniden düzenlenmektedir. 

Armonize sistem nomanklatürü çerçevesinde uluslararası ticarete konu olan tüm mal ve hizmetler 6 haneli kodlar ile gösterilmektedir. Bu kodlar, ürünün türünü ve kapsamını gümrük işlemlerinde belirli bir standart çerçevesinde ifade etmek için kullanılır. Kodlandırma sisteminde Dünya Gümrük Örgütü tarafından belirlenen Ulusal Tarife Cetvellerine göre 12 haneli kodlandırma sistemi kullanılmaktadır. 12 haneden oluşan bu kodlandırma sisteminin ilk 6 hanesi ise armonize sistem nomanklatürüne göre belirlenen tarife cetvellerinin ilk 6 hanesidir.

Türk Gümrük Tarife Cetvelinde ise mal ve eşyaların tamamı 12 haneli kodlama sistemine göre ifade edilmektedir. 12 haneli bu kodlama sisteminin ilk 6 hanesi, armonize sistem nomanklatürü ifade etmektedir. Kodun yedinci ve sekizinci haneleri kombine nomanklatür kodunu belirtmek için kullanılmaktadır. Dokuz ve onuncu haneler, milli alt açılım kodu olarak kullanılırken, on birinci ve on ikinci haneler ise istatistik kodunu belirtmek için kullanılır. 

Gümrük Tarife Kodları

Gümrük tarife kodları, uluslararası ticaret işlemine tabii tutulan tüm mal ve ürünlerin kodlanması için kullanılmaktadır. Bu kodların her biri uluslararası alanda aynı şekilde kullanılmaktadır. Bu sayede ticareti yapılan tüm eşyalar, hangi ülkeye transfer ediliyor olursa olsun eşya içeriği kullanılan kodlar ile kolayca anlaşılabilir. Örnek verilecek olursa; 2202.10 kodu tatlandırıcılı ya da lezzetlendirilmiş tabii ve mineral suları için kullanılmaktadır. 0808.30 kodu ise taze armudu ifade etmektedir. Bununla birlikte 0813.40 kodu ise kurutulmuş armudu ifade etmek için kullanılır. 

Gümrük Tarife Koduna Nasıl Ulaşılır?

Gümrük tarife istatistik pozisyonu kodları genel olarak tüm mal ve ürünlerin dünya standartlarına göre kodlanması için kullanılmaktadır. Dış ticaret işlemlerinde hem ithalat hem de ihracat sırasında bu gümrük tarife kodları işlemlerin tamamlanması için gereklidir. Bu nedenle göndereceğiniz ya da alacağınız ürünlerin gümrükten sorunsuz şekilde geçebilmesi için hazırlanan evraklarda gümrük tarife kodu da yer almalıdır. Gümrük tarife kodunu bilmediğiniz bir mal ve ürünün kodunu öğrenmek için Tarife Arama Motoru üzerinden ilgili ürüne dair arama yapabilirsiniz. Direkt olarak ilgili ürünün GTİP numarası ekranda çıkacağı gibi aynı zamanda yaptığınız arama ile benzer nitelikler taşıyan diğer ürün ve eşyalar da burada gösterilmektedir. Yaptığınız arama sonucunda hiçbir ürün ya da eşyaya ulaşamamanız halinde ise yaptığınız aramanın yanlış olma ihtimali çok yüksektir. Bu durumda ilgili eşyanın farklı bir şekilde ifade edilip edilmeyeceğine dikkat etmeniz gerekiyor. Aynı zamanda aramayı sadece Türkçe değil aynı zamanda İngilizce olarak da yapma imkanınız bulunuyor. Bu sayede dış ticaret işlemlerinde siz de ihtiyacınız olan tüm GTİP kodlarına daha rahat şekilde ulaşabilirsiniz. 

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Kodunun Kullanım Alanları Nelerdir?

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu kodunun genel olarak ithalat ve ihracat işlemlerinde ilgili malların standartlara uygun kodlanmasında kullanılır. Gümrük işlemlerinde daha rahat işlem yapılabilmesine imkan sağlayan GTİP kodlarının farklı kullanım alanları da bulunuyor. GTİP kodlarının farklı kullanım alanlarını ise şu şekilde ifade edebiliriz:

Bu ve bunun gibi konularda aklına takılan tüm ulaşım soruların için bizimle iletişime geçebilir, ihtiyaç duyduğun bilgilere uzman ekibimiz aracılığı ile ulaşabilirsin!

Gray Background
Yolda Kırmızı Ok
Yolda.com Blog'a abone olun birbirinden ilginç içerikleri e-posta kutunuzdan takip edin.
Keep Reading
Yolda AuthorYolda
Transit Rejimi Nedir? Transit Ticaretin İşleyişi ve Türkiye’deki Uygulamaları

Dünya ticaretinde önemli bir role sahip olan transit rejim, uluslararası ticaretin karmaşıklığına etkili bir çözüm sunar. Bu rejim, mal taşımacılığı sürecinde bir ülkenin gümrük sahasından diğerine geçişini düzenleyen bir mekanizmayı ifade eder. Transit ticaret, malın bir ülkeden diğerine geçiş yaparken, bu süreçteki gümrük işlemlerini hafifletir ve zaman tasarrufu sağlar. Ülkemiz, coğrafi konumuyla transit ticaretin önemli […]


22 Ara 2023 , 8 Min Read
Transit Rejimi Nedir? Transit Ticaretin İşleyişi ve Türkiye’deki Uygulamaları
Yolda AuthorYolda
WMS (Warehouse Management System) ile Depo Operasyonlarını Optimize Etme

İşletmeler, hızla değişen pazar koşulları ve tüketici beklentileriyle başa çıkmak adına sürekli olarak operasyonlarını geliştirmeye odaklanır. Bu süreçte, depo yönetimi ve lojistik operasyonlarının etkin bir şekilde yönetilmesi kritik bir öneme sahiptir. Warehouse Management System (WMS) veya Türkçe adıyla Depo Yönetim Sistemi, organizasyonlara depo operasyonlarını optimize etme ve verimliliği artırma imkanı sunar. WMS, stok yönetiminden sipariş […]


20 Ara 2023 , 8 Min Read
WMS (Warehouse Management System) ile Depo Operasyonlarını Optimize Etme
Yolda AuthorYolda
Taşıma Sözleşmesi Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Taşıma sözleşmeleri, mal veya hizmet taşımacılığı sürecinde taraflar arasındaki hak ve sorumlulukları düzenleyen kritik belgelerdir. Bu sözleşmeler, taşıma işleminin düzgün ve sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak, anlaşmazlıkları önlemek ve taraflar arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla kullanılır. Ancak, bir taşıma sözleşmesi hazırlarken dikkatlice düşünülmesi ve belirli unsurlara özen gösterilmesi gerekir. Tarafların hakları, taşıma sınırlamaları, tazminat hükümleri ve […]


18 Ara 2023 , 10 Min Read
Taşıma Sözleşmesi Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler