Yolda Logo
Login
Geri Dön
Dış Ticaret

Gümrük Kanunu Nedir? & Gümrük Kanunu Vergi Oranları

Yolda Yolda 12 Eki 2022, 8 dk okuma süresi
Gümrük Kanunu Nedir? & Gümrük Kanunu Vergi Oranları

Dış ticaretin aktif olarak yapıldığı gümrüklerdeki işlemler, belli kanunlar çerçevesinde gerçekleşir. Gümrük kanunu, ticaret yapan firmaların uyması gereken kuralların tümüne verilen isimdir. İlk olarak 27 Ekim 1999 tarihinde kabul edilen kanunlar, TBMM onayı ile uygulamaya başlanmıştır. Türkiye’nin tüm  gümrüklerinde aynı mevzuata göre uygulanan kanunlarda hukuk esas alınır. 2009 tarihinde bazı değişiklikler yapılarak düzenlenen kanunlarda, ülkeye giriş ve çıkış yapan eşyaların prosedürleri belirlenir. Avrupa Birliği’ne üye olma sürecinde yapılan değişikliklerle gümrük kodu uygulaması devreye alınır. Türkiye’nin karasuları, hava sahası ve iç suları içerisinde yapılan tüm işlemler gümrük bölgesi olarak kabul edilir. İhracat ve ithalat yapan firmaların tüm geçişlerini kapsayan uygulamalar, ürün ve hizmetlerin daha güvenli ve zahmetsiz taşınmasını sağlar. Yönetmelik çerçevesinde belirlenen kurallar, ticaretin daha düzenli işlemesine katkıda bulunur. Firmaların farklı eşyalar için kullandığı prosedürler kurallara uygun olarak düzenlenir. Genel hükümlerin yanında eşya ticareti ile ilgili kısımların yer aldığı kanunlar, cezai işlem ve itirazları içerir. Gümrük yükümlülüğü olan eşyaların bir yerden başka bir yere nakli, kanunlar içerisinde belirlenen koşullara göre yapılır. Yurt dışından ürün alan ve satış gerçekleştiren firmaları ilgilendiren detaylar, eşyanın ülke sınırları içerisinde dolaşımda olmasını kapsar. Eski ve yeni gümrük kuralları genelinde belirlenen tüm operasyonel işlemler vergi mevzuatları, KDV gibi süreçlerden oluşur. 

Yeni Gümrük Kanunu

Yeni gümrük kanunları, eşyalardan tahsil edilecek vergi oranları başta olmak üzere pek çok konuda değişiklikler içeriyor. 1 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe giren kanunlarda muafiyetler ve vergi düzenlemeleri yurt dışı bazlı çalışan firmaları ilgilendiriyor. Bilgi teknolojileri üzerine değişen kanunlara göre ticaret yapan firmaların yüklerinin hafifletilmesi amaçlanıyor. Yeni sistemlere entegre edilen kanunlar, gümrüklerde yaşanan işlem ve kontrollerin düzenli olmasını sağlıyor. Her eşya için farklı olan gümrük kodları işlemleri daha basit bir algoritmaya uyarlıyor. Tüm işlemleri elektronik ortamlara taşınarak kolay bir şekilde kontrol edilebiliyor. Yeni Gümrük Kanunu şartları arasında ticaret yapan şahıs veya firmalar ekonomik operatör olarak isimlendirilir. Bazı kısımlarda yükümlü olarak geçse de ticaret erbaplarının isimleri yetkili operatör olarak değiştirilir. Gümrük rejimlerinin sistematik işleyişinde de bazı köklü düzenlemeler yapılır. Terimler kullanım alanlarına göre farklı isimlerle adlandırılır. Mesela; antrepo rejimi ve serbest bölgeler yerine depolama rejimleri terimi kullanılırken, geçici ithalat rejimi ve nihai kullanım rejimi yerine de özel kullanım rejimleri gibi isimler  tercih edilir. Ortak kuralların daha yalın olarak uygulandığı yeni kanun genelinde geçici ithalat kapsamında olan ürünlerin ülkede kalma süresi 2 yıldan 10 yıla kadar uzatılır. Ayrıca dahili rejimdeki eşya üzerinde vergi yükümlülüğü olması durumunda oranlarda başlangıç esas alınır. Tarife üzerinden yapılacak vergilendirmelerde miktar, değer, menşe ve nitelik öne çıkar. İtiraz edilmesi gereken durumlarda da bazı değişiklikler yapılır. İdari kararların ve itirazların alınma süresi müracaat tarihinden sonraki 30 gün içerisinde gerçekleştirilir.

 

Yeni Gümrük Kanunu Nedir?

Ticaret Bakanlığı yetkinliğinde olan yeni gümrük kanunları, AB mevzuatlarındaki değişikliklere göre yeniden düzenlenir. 1 Mayıs 2016’da AB ‘de yürürlüğe giren kanunlarda birlik gümrük kodu uygulaması yapılır. Bu kod sayesinde gümrüklerde yapılan tüm işlemler basitleştirilir. Birlik gümrük kodu ile yapılacak tüm işlemler AB üye ülkelerde aynı anda yürürlüğe girer. Önemli değişikliklerle tekrar yenilenen gümrük sistemine göre ithal ve ihracat rejimlerinin uygulama ve işleyişlerinde köklü düzenlemeler yapılması planlanır. Depolama, transit işlemler, ihracat ve özel rejimlerin yanı sıra serbest dolaşıma giriş yöntemlerinde bazı değişik süreçler uygulanır. Geçici depolama rejiminin serbest bölgeler gümrük rejimi olarak düzenlenmesinin planlandığı sistemde, eşyaların gümrüklerde kalma süreleri sınırsız olarak tanımlanır. Bu süreçte gümrük idarelerinin serbest bölge kapsamında yapacağı denetlemeler sırasındaki yetki ve etkinliği artar. Yeni taslak sayesinde tüm işlemler elektronik ortamlara taşınarak hem daha fazla güvenlik hem de bilgilerin depolanması gerçekleştirilir. Vergi yükümlülüğüne tabi olan eşyaların kontrol ve düzenlemeleri elektronik ortamlarda daha kolay bir şekilde saptanır. Olası ek vergilendirme ve KDV iade süreçlerinin işleyişi, manuel yöntemlerden elektronik ortamlara taşınır. Her ne kadar bazı işlemler manuel olarak gerçekleşse de yeni gümrük kanunu kurallarına göre en kısa sürede yeni teknolojilerin uygulanması hedeflenir. Gümrük kanunun getirdiği bir diğer yenilikte tebliğlerin e posta üzerinden mükelleflere gönderilmesini esas alır. Tek pencere sistemi ile işleyen yönetmeliklerde elektronik ortamların güvenilirliği artar. 

Gümrük Kanunu 2022

Resmi Gazetede yayımlanan kanunlara göre yurt dışından ithal edilen eşyaların gümrüklerdeki süreçlerinin verimli olması sağlanır. 150 euroya kadar gümrüklerden geçirilmek istenen eşyalardaki vergi oranları AB için %18, diğer ülkeler için ise %30’a çıkarılır. Kişilerin yanında getirdiği ürünler hakkında değişen vergi dilimleri üzerinden işlem yapılır. Mikro ihracat kanununda yapılan iyileştirme çalışmaları ile konteynerler ile eşya taşınması kolaylaşır. İç piyasada fiyatlarının dengelenmesinin amaçlandığı kanun değişiklikleri şirketleri de farklı açıdan etkiler.  22 euro altında eşya ihracatı yapan firmalar aynı oranda vergilendirmeye tabi tutulur. 2022 Gümrük Kanunu, ihracat ve ithalat dengesini eşitleyerek ülke ekonomisinin canlanmasını destekler. Yeni taslak düzenlemelerine göre gümrüklerde iletilmesi gereken bilgiler anlık olarak verilir. Yeni kanunların sağladığı bir diğer yetki de giriş özet hakkındaki beyannamelerinin verilme süreleri ve giriş aşamalarının başka gümrük tarafından da görüntülenebilir olmasıdır. Giriş özet beyanını teslimat ettikten sonra yapılacak değişikliklere izin veren kanunlara göre eşya belli bir kontrol sürecinden geçer. Giriş özet beyanına sahip olan eşya, ilgili ülke gümrüklerine ulaşmadığında beyan sahibinin başvurusu üzerinden 200 gün geçtikten sonra iptali gerçekleşir. Tüm bu yeniliklerle ülke ekonomisinin canlanmasını destekleyen kanunlar, farklı konuları yeniden hüküm altına almayı amaçlar. 

Gümrük Kanunu Vergi Oranları

Yeni kanunlara göre gerçek vergi mükellefi olan kişilere posta ve kargo yoluyla gelen eşyalarda uygulanan sınırlar değiştirilir. Vergi oranları konusunda köklü düzenlemeler getiren 2022 Gümrük kanunları, muafiyet kapsamına alınan mallara da değinir. Bu kapsamda tahsil edilecek vergiler, yurt dışından eşya ithalatı gerçekleştiren firmaları büyük ölçüde etkilemiştir. Yurt dışından gelen biyomedikal aletlerin gümrük vergisinden muaf tutulduğu yönetmeliklere göre bu cihazların ilgili kurumlar tarafından teslim alınması gerekliliği vardır. Ayrıca tüm sermayesi Savunma Sanayii Başkanlığına ait olan şirketlerdeki projeler için istenen ihtiyaçlar ve yazılım materyalleri vergiden muaf tutulanlar arasında yer alır. Diplomatik dokunulmazlıkları olan kişilerin yanlarında ülkeye getirdikleri bazı eşyalar da vergiden muaf tutulur. Ticari satışı olmayan ve değeri 1500 euroyu geçmeyen ilaçlardan, geldiği ülkenin gümrük kanunları oranında vergi kesintisi yapılır. Bu oran Avrupa Birliği üyesi olan ülkeler dışında %20’den %30’a çıkarılır. E-ticaret siteleri üzerinden yapılan alışverişlerde uygulanan oranlar, tüketicinin ve ülkelerin çıkarlarının korunmasını sağlayan tedbirler arasında bulunur. Kanunlar gereği gümrüklerden geçmesi sakıncalı olan ürünler de yer alır. Tütün ürünleri, alkollü ürünler, cep telefonları, kozmetik ürünler, et, süt ürünleri, silah benzeri ürünler, uyarıcı ürünler, ve sporcuların kullandığı takviye gıdaların gümrüklerden tek olarak geçmesi sakıncalıdır. Gümrük kanunları güncel teknolojinin yenilikleri ile yapılandırılarak günümüz şartlarına adapte edilir. Yeni kanunlar hem ülke ekonomisi hem de kişisel hakların korunması konusunu destekleyen maddeler içerir. Bakanlıklar tarafından onaylanan kanunlar, kişisel verilerin korunmasını da üst seviyede sağlar. 

Kaynakça

Gray Background
Yolda Kırmızı Ok
Yolda.com Blog'a abone olun birbirinden ilginç içerikleri e-posta kutunuzdan takip edin.
Keep Reading
Yolda AuthorYolda
Lojistik Terimleri ve Anlamları: Sektör Profesyonelleri İçin Rehber

Lojistik, modern yaşamındaki ticaret ortamında iş süreçlerini düzenlemenin ve optimize etmenin kilit bir unsuru haline gelmiştir. Küresel ekonominin hızla evrildiği bu dönemde, lojistik terimleri ve kavramları anlamak, iş dünyasında başarıya ulaşmak için önemli bir avantaj sağlar. Sektördeki gelişmelerle birlikte değişen ve genişleyen terimler arasında yol bulmak, iş süreçlerini daha etkili bir şekilde yönetmek için kritik […]


15 Ara 2023 , 9 Min Read
Lojistik Terimleri ve Anlamları: Sektör Profesyonelleri İçin Rehber
Yolda AuthorYolda
Nakliyat Sigortası: Taşımanın Güvencesi Nasıl Sağlanır?

Nakliyat sigortası, taşıma işlemlerinin önemli bir parçası olarak bilinir ve taşınan malzemelerin güvencesini sağlayan kritik bir araç olma görevini üstlenir. Bu sigorta ile birlikte malzemelerin taşınması sırasında oluşabilecek her türlü hasara karşı koruma sağlanmış olur. Taşıma süreci sırasında pek çok riskle karşı karşıya olan mal sahipleri ve taşıma şirketleri için, nakliyat sigortası, olası maddi kayıpları […]


13 Kas 2023 , 7 Min Read
Nakliyat Sigortası: Taşımanın Güvencesi Nasıl Sağlanır?
Yolda AuthorYolda
Nakliye Fiyatı – Freight Maliyetlerini Azaltmanın 10 Yolu

Şirketlerin toplam maliyetlerinin önemli bir kısmını  nakliye fiyatları oluşturur. Freight maliyetini doğru şekilde azaltmak için her firmanın özel çalışmaları bulunur. Başta doğru nakliye yönetimi olmak üzere birçok şekilde nakliye aliyetlerini düşürebilirsiniz.  Lojistik Maliyetleri Düşürmenin Yolları Lojistik maliyetleri nelerdir; ürünlerin taşınmasında harcanan ve sarf edilen efor ve bütçe bütününe verilen addır. Araçlar, maaşlar, yakıt bunların içerisinde […]


8 Kas 2023 , 8 Min Read
Nakliye Fiyatı – Freight Maliyetlerini Azaltmanın 10 Yolu